Drie breinsystemen bij verandering

Ons brein bestaat uit drie deelsystemen, ieder met een specifieke rol bij verandering. Om een verandering succesvol en duurzaam te laten zijn, heb je alle drie de systemen nodig en moeten ze met elkaar samenwerken:

Het denkbrein denkt
Het denkbrein, de neocortex, is de buitenste rand en evolutionair gezien het jongste breinsysteem. Het huisvest ondermeer ons taal- en denkvermogen.

Kernwoord van het denkbrein is denken. Het denkbrein maakt ons intelligente denken en onze communicatie via taal mogelijk. Leren op dit niveau kost namelijk veel brein-energie. Bij wilskracht speelt het denkbrein een belangrijke rol.

Rob
“Als het gaat over mijn wilskracht, gaat het over volharden, de discipline hebben om vol te houden. Wilskracht werkt als een spier en is uitputtelijk. Bij uitputting krijgen emoties als stress meer kans. Ik realiseer me dat ik mijn wilskrachtspier uitput door mijn manier van werken. Daardoor houd ik geen energie over voor thuis en heb ik minder weerstand tegen stress. Ik voel me gestresst en slaap slecht. Ik heb besloten minder op wilskracht te doen en meer gebruik te maken van hulpbronnen!”’
Rob / 35 jaar, getrouwd, vader van 2 kinderen, leidinggevende bij een multinational.

Het emotiebrein voelt
Het emotiebrein is de zetel van emoties, motivatie en sociaal gedrag.

Ook dit breinsysteem heeft zijn eigen leervermogen. Beloning en straf werken goed bij dit systeem. Door successen regelmatig te vieren, motiveer je het emotiebrein.

Rob
Rob / 35 jaar, getrouwd, vader van 2 kinderen, leidinggevende bij een multinational.
…Als ik een project goed heb afgerond, sta ik daar nauwelijks bij stil. Ik ben meteen weer bezig met de problemen van morgen. Dat betekent dat ik mijn successen niet goed vier, wat wel belangrijk is voor de mensen om me heen en overigens ook voor mijzelf.”[/testimonial

Het gewoontebrein doet
Het gewoontebrein is evolutionair gezien het oudste deel van ons brein. 

Vanuit het gewoontebrein wordt het voortbestaan en overleven van ons als individu en van de soort gereguleerd. Zo regelt het onze vitale functies  als ademhaling, hartslag, spijsvertering en seksualiteit. Maar dit breinsysteem voert ook aangeleerde gewoonten uit. Het heeft een beperkt, maar zeer krachtig leervermogen. Het reageert onbewust en razendsnel op impulsen uit de omgeving. Een verandering is pas blijvend als ons gewoontebrein nieuw gedrag automatisch uitvoert.

Rob
“… Ook mijn kinderen zijn voor mij een belangrijke hulpbron: zij geven een goed voorbeeld van ‘in het nu leven’. Mijn vrouw en ik hebben ons aangewend om bij het naar bed brengen van de kinderen te bespreken waar ze die dag tevreden over waren, waardoor we in het klein ook nog eens oefenen met successen vieren. Ik pas mijn nieuwe voornemens toe door vooral in mijn thuissituatie met mijn nieuwe gewoonten te oefenen. Ik merk dat het ook een positief effect op mijn werk heeft:  ik doe minder op wilskracht. Het is alsof ik de energie effectiever benut waar die op dat moment nodig is en vanzelf beter ervaar waar ik pas op de plaats moet maken.”
Rob / 35 jaar, getrouwd, vader van 2 kinderen, leidinggevende bij een multinational.

Bij verandering is het van belang alle drie de breinsystemen aan te spreken en op elkaar af te stemmen. We moeten dus onze drie breinen in het gareel zien te krijgen. Zo is het gewoontebrein niet erg toegankelijk voor het denkbrein. En het emotiebrein wil op tijd een beloning. Daardoor worden de verder weg liggende doelen van het denkbrein niet altijd gehaald.